Opawska szkoła fotografii. 30 lat Instytutu Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. Galeria Sztuki Współczesnej, pl. Teatralny 12, Opole, 29.10.-28.11.2021
Instytut Twórczej Fotografii, powszechnie znany w środowisku fotografów pod skróconą nazwą – ITF, to jeden z instytutów Wydziału Filozofii i Nauki Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. Jest następcą Instytutu Fotografii Artystycznej, stworzonego i prowadzonego przez Czeski Związek Fotografów w latach 1971-1990. ITF bywa również często określany jako „Opawska Szkoła Fotografii”. To właśnie przeważyło o nadaniu takiego tytułu wystawie upamiętniającej 30. rocznicę powstania instytutu, a która będzie prezentowana w Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu w ramach Opolskiego Festiwalu Fotografii. Ten wyjątkowy przegląd twórczości studentów i absolwentów tego wydziału będzie odbędzie się z rocznym opóźnieniem, spowodowanym przez pandemię Covid-19. Warto podkreślić, że dyplomem ukończenia ITF może legitymować się, oprócz, oczywiście, czeskich i słowackich studentów, również wielu studentów z Polski. Warto podkreślić, ze przed powstaniem Instytutu w Opavie, podjęcie studiów w dziedzinie fotografii w krajach postkomunistycznych możliwe było wyłącznie na FAMU w Pradze i na Hochschule für Grafik und Buchkunst (HGB) w Lipsku.
Początkowo ITF był częścią Uniwersytetu Masaryka w Brnie, a otwarcie kierunku – fotografia wzbudziło ogromne zainteresowanie. Mimo to, w pierwszej fazie istnienia, szkoła nie mogła zaoferować studentom prawie nic poza dobrymi nauczycielami i jedną [!] salą wykładową. Stopniowo jednak infrastrukturę wydziału wzbogacono o studio zdjęciowe, merytoryczną bibliotekę, salę komputerową czy obszerne archiwum.
Najistotniejszym jednak atutem ITF był, wspomniany już, świetny zespół pedagogów. W jego skład wchodzili zarówno wybitni fotografowie, jak i specjaliści z różnych innych dziedzin twórczych i naukowych, takich jak, typografia, historia sztuki czy socjologia. Cechą charakterystyczną tego wyjątkowego grona wykładowców był wzajemny szacunek, a często przyjaźń. To niewątpliwie miało wpływ na atmosferę wśród studentów. Wielu z nich przyznaje, że to właśnie tutaj zawiązały się przyjaźnie, trwające nieraz całe życie.
Instytut Twórczej Fotografii to renomowana marka nie tylko w Republice Czeskiej, ale także w krajach ościennych. Absolwentów Instytutu możemy dziś spotkać w charakterze wykładowców na wielu uczelniach i szkołach. Możemy odnaleźć ich nazwiska wśród laureatów konkursów o światowej randze – World Press Photo, Oscar Barnack Award czy Hasselblad Masters – lub pracujących dla renomowanych agencji fotograficznych. Prace absolwentów wystawiane były w galeriach sztuki na całym świecie: w Centrum Pompidou w Paryżu, Muzeum Sztuk Pięknych w Bostonie, Muzeum Ludwiga w Kolonii, Metropolitan Museum of Photography w Tokio. Wielu byłych studentów ITF to pracownicy prestiżowych instytucji kultury, szefowie galerii sztuki, promujących sztukę fotograficzną. Trudno byłoby również wymienić co najmniej kilkudziesięciu fotografów, którzy doskonale radzą sobie na rynku fotografii artystycznej i komercyjnej. W tym kontekście wybór prac do niniejszej wystawy retrospektywnej stanowił ogromne wyzwanie.
Główną część wystawy w GSW stanowią prace, które powstały na przestrzeni ostatnich pięciu lat, dokładnie od czasu poprzedniej wystawy o charakterze podsumowującym, zatytułowanej „Ćwierćwiecze ITF”. W tej części ekspozycji będzie można zobaczyć prace obecnych studentów oraz absolwentów z ostatnich pięciu roczników. Dodatkowa projekcja przypomina prace niektórych, szczególnie wybitnych absolwentów z wcześniejszych okresów.
W Instytucie Twórczej Fotografii dużą wagę przywiązuje się do historii i teorii fotografii, o czym świadczą końcowe prace teoretyczne, z których wiele znacząco wzbogaca historię fotografii i zostaje utrwalone w formie książkowej. Niektóre z tych pozycji, będą prezentowana na wystawie, natomiast całość prac teoretycznych jest dostępna na stronie internetowej – www.itf.cz.
Kuratorzy wystawy: Vladimír Birgus, Ondřej Durczak, Michał Szalast